Từ tủy xương của người, một nhóm các nhà khoa học đã tạo được nguyên bào tinh, loại tế bảo sinh sản sẽ phát triển thành tinh trùng. Theo các tác giả, nghiên cứu này là bước đột phá trong lĩnh vực điều trị vô sinh nam.
Mặt khác, nghiên cứu này cũng mở ra khả năng phụ nữ có thể thụ thai bằng tinh trùng tạo ra từ tủy xương của chính họ mà không cần đến nam giới.
Tuy nhiên, xung quanh công trình này vẫn còn rất nhiều điểm gây tranh cãi.
Tế bào gốc tủy xương + protein + vitamin A = tinh trùng?
Tiến sĩ sinh vật học Karim Nayernia (Viện nghiên cứu tế bào gốc đông bắc Anh thuộc Đại học Newcastle) cùng đồng nghiệp đã nhận được tế bào gốc tủy xương (tế bào gốc trung mô) từ 4 bệnh nhân nam giới phải điều trị bằng ghép tủy.
Các tế bào này sau đó được nuôi trong hỗn hợp các protein có khả năng kích thích tế bào sinh trưởng và vitamin A, chất đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của tinh trùng. Hỗn hợp protein và vitamin A đã biến các tế bào gốc tủy xương ban đầu thành nguyên bào tinh.
Nguyên bào tinh là tế bào sinh sản nằm ở tinh hoàn. Ở đó, chúng sẽ trải qua 3 giai đoạn phân chia cần thiết trước khi trở thành tinh trùng hoàn thiện.
Nhóm nghiên cứu của Nayernia cho biết, nguyên bào tinh mà họ thu được từ tế bào gốc tủy xương của chuột hiện đã vượt qua 2 trong số 3 giai đoạn ở chuột trước khi tiến hành các bước tương tự ở người.
Đánh giá về triển vọng nghiên cứu của tiến sĩ Nayernia, một số chuyên gia trong lĩnh vực sinh học sinh sản cho rằng việc biến nguyên bào tinh từ tủy xương thành tinh trùng không phải là vấn đề đơn giản.
Theo Malcolm Alison (Đại học Y khoa và Nha khoa London), ở thời điểm hiện tại vẫn rất khó có thể khẳng định liệu tinh trùng được tạo ra bằng phương pháp này có thể thụ tinh thành công cho trứng hay không.
Harry Moore, chuyên gia về tế bào gốc Đại học Sheffield thì lo ngại tinh trùng từ tế bào gốc tủy xương có thể chứa đựng những khiếm khuyết tiềm ẩn về gen gây ra các vấn đề sức khoẻ ở thế hệ con cái.
Trên thực tế, năm ngoái, Tiến sĩ Nayernia đã tạo ra được tinh trùng bằng tế bào gốc lấy từ phôi chuột và cho thụ tinh một số trứng, nhưng toàn bộ chuột con sinh ra đều mắc bệnh và chết chỉ sau một thời gian ngắn.
Không có gì chắc chắn rằng điều tương tự sẽ không xảy ra với tinh trùng từ tế bào gốc tuỷ xương.
Tinh trùng của phụ nữ?
Mặc dù có khá nhiều ý kiến e ngại, song tiến sĩ Nayernia vẫn tỏ ra khá lạc quan. Ông cho rằng việc tạo ra tinh trùng từ tủy xương cho nhiều khả năng thành công và sẽ giải quyết được cơ bản vấn đề vô sinh ở nam giới.
Trong tương lai, nguyên bào tinh sẽ được đưa thẳng vào tinh hoàn bệnh nhân, phát triển thành tinh trùng ở đó. Người bệnh có thể thực hiện việc thụ tinh theo con đường tự nhiên như tất cả những người đàn ông bình thường khác thay vì phải nhờ đến sự hỗ trợ của phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm.
Ngoài ra, theo tiến sĩ Nayernia, nghiên cứu này cho phép phụ nữ tự tạo ra tinh trùng từ tủy xương của mình và các cặp đồng tính nữ có thể sinh con từ tinh trùng của một người và trứng của người kia mà hoàn toàn không cần đến nam giới.
Tất nhiên, đó sẽ chỉ là các bé gái vì tinh trùng của phụ nữ không có nhiễm sắc thể Y. Ông cho biết, hiện nay các thí nghiệm tạo tinh trùng từ tế bào tủy xương của chuột cái đã thu được những thành công đáng kể ở giai đoạn đầu.
Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu nghi ngờ khả năng có thể tạo ra tinh trùng từ tủy xương phụ nữ. Giáo sư Robin Lovell Badge (Viện nghiên cứu Y học quốc gia ở Mill Hill, London) cho rằng việc mang hai nhiễm sắc thể X ở phụ nữ là “không phù hợp để tạo thành tinh trùng”.
Còn Josephine Quintavalle, người sáng lập tổ chức CORE chuyên theo dõi các vấn đề về đạo đức trong nghiên cứu sinh học sinh sản thì hài hước nhận xét: “Tạo tinh trùng từ phụ nữ ư? Vậy thì họ kiếm nhiễm sắc thể Y từ chỗ quái nào nhỉ?”.
(Theo KH& DS)
Trang Chính 